Systemisch co-design is iets wat tot voor kort helemaal nog niet bestond

Systemisch co-design is iets wat tot voor kort helemaal nog niet bestond

Interview

Liliya Terzieva
Lector Designing Value Networks /De Haagse Hogeschool
lid van ESC

De afgelopen elf jaar werkte Liliya Terzieva als docent-onderzoeker aan de University of Applied Sciences in Breda. In het voorjaar van 2023 stapte zij over naar het lectoraat Designing Value Networks aan De Haagse Hogeschool. Haar inauguratie vindt plaats op 2 april 2024.

We stelden Liliya een aantal vragen over haar werk en wat zij wil bereiken met haar rol als lector binnen ESC.

Waarom trok de vacature je aan?  
“Als lector Designing Value Networks kan ik een brug slaan tussen de fundamentele kennis over netwerken en de toepassing daarvan in de praktijk. We werken actiegericht en besteden veel aandacht aan wat er gebeurt in interactie tussen mensen, hoe zij samen waarde toevoegen en samen tot innovaties kunnen komen. Het lectoraat is onderdeel van het kenniscentrum Mission Zero, dat een fantastische missiegedreven focus heeft: ’Empowering learners to create a sustainable future’. De maatschappelijke opgaven zijn niet alleen de energietransitie of smart cities – al zijn dat wel twee heel belangrijke thema’s. Het Center of Expertise kijkt naar de kern van wat duurzaamheid betekent: dat doorkruist alles, alle industrieën, alle sectoren, alle disciplines.”

Je sloot je meteen ook aan bij ESC. Hoe wist je van het bestaan van deze groep? 
“ESC kende ik omdat ik Wina Smeenk van Hogeschool Inholland al kende en haar volgde op LinkedIn. De Haagse Hogeschool is een van de oprichters van ESC en voor mijn onderzoeksgroep – die nu bestaat uit dertien onderzoekers, maar we hebben een paar vacatures – is ESC een van de toonaangevende projecten waar we momenteel aan werken.” 

Je bent ook betrokken bij de Lego® Serious Play® methodologie. Wat is de link met je werk?
“Deze methodologie bestaat al 25 jaar. Ik ben een van de gecertificeerde facilitators en lid van de adviesraad en van het college van bestuur van de community. Wat zo krachtig is aan lego, is dat je daadwerkelijk bouwt en dat je met elkaar praat via het model. Het zorgt ervoor dat iedereen meedoet, ook stakeholders die normaal gesproken niet snel van zich laten horen. Je kan er echt impact mee maken en je kan het toepassen in elke context. Bouwen met lego heb ik bijvoorbeeld ook ingezet als een van de methodes op de workshop die ik gaf op de RSD conferentie.” 

Wat voor workshop was dat? 
“Het was een workshop die ik heb ontwikkeld samen met industriepartner Collabros en mijn vorige werkgever, de University of Applied Sciences in Breda. In de workshop – die maar anderhalf uur duurde – wilde ik een beetje laten zien van netwerkprincipes, een beetje laten ervaren hoe serious games werken en een beetje laten proeven aan future design. Open zijn, leren vertrouwen op het proces en laten ervaren hoeveel waarde je daaruit kunt genereren, daar wilde ik de deelnemers in meenemen.” 

Met al jouw ervaring in het ontwikkelen van interactieve trainingsprogramma’s ben je een aanwinst voor ESC. Wat breng je mee? 
“Wat ik hoop te brengen op korte, middellange en lange termijn, is expertise over netwerken. Denk aan kennis over interactie en duurzame innovatie, aan tools en methodes die verder gaan dan één specifiek thema, die raken aan de essentie van transities. De negen lectoraten en de praktijkpartners van ESC wil ik meer met elkaar verbinden, de grenzen meer openen. We doen dat bijvoorbeeld via leernetwerkevents en gezamenlijke projecten.”

En wat haal je uit het netwerk?
“Heel veel nieuwe kennis. Want je moet weten: systemisch co-design is iets wat twee jaar geleden, toen ESC begon, helemaal nog niet bestond. Er waren wel wat publicaties te vinden over elementen van systemisch co-design, maar ESC is dé expertisegroep die het fenomeen aan het onderzoeken en uitvinden is. Ik ben heel benieuwd hoe de ‘systemen’, het ‘co’ en het ‘design’ samen gaan komen. De experimenten, workshops en casussen van ESC leveren veel kennis op over hoe ecosystemen werken en hoe je samen aan een duurzame toekomst kunt bouwen. Nu al leer ik elke dag van de andere lectoren en van de partners, van hun methoden en tools en van hun publicaties, die ik verslind.” 

“Systemisch co-design is als tandenpoetsen: je moet het leren, maar als je het eenmaal hebt geleerd gaat het automatisch.” 

Waar werk je naartoe?
“De bedoeling is om systemisch co-design tot een gewoonte te maken, tot een natuurlijk onderdeel van onze rituelen. Het is als tanden poetsen: als kind moet je het leren, maar als je het eenmaal hebt geleerd gaat het automatisch. Ik hoop dat we dat automatisme bereiken, dat niemand die bij ESC is aangesloten de week nog kan afsluiten zonder dat hij iets heeft gedaan met ESC. Hoe klein ook, deel het met het programmateam of voeg het toe aan de leeragenda. Zo ontstaat een soort dagboek met reflecties. Als je dat na een paar maanden terugleest, weet ik zeker dat je verbaasd en gefascineerd zal zijn over wat er allemaal is gedaan.” 

Je lectoraat heeft een brede focus. Is er een sector waar je bijzondere belangstelling voor hebt? 
“Ik ben geïnteresseerd in alles wat een relatie heeft met transformaties en transities. In het bijzonder hou ik van industrieën die gedreven worden door beleving, zoals vrije tijd, toerisme en de creatieve industrie, en van maatschappelijk ondernemerschap. Het ESMEE-project is daarvan een geweldig voorbeeld. Voor dit project zijn alle ROM’s (regionale ontwikkelingsmaatschappijen) van Nederland bij elkaar gebracht in een learning community.”

Wat staat er op het programma voor 2024?
“Op 2 april is mijn inauguratie en spreek ik mijn lectorale rede ‘Collaborative futures: navigating value networks for lasting impact’ uit. Op dezelfde dag verschijnt ook een boek van mijn onderzoeksgroep over transitiemanagement en het ontwikkelen van netwerken. 
Verder kijk ik ernaar uit om nieuwe onderzoeken te starten. We schrijven nu bijvoorbeeld aan een voorstel voor een groot, Europees project om een nieuw model te ontwerpen voor ondernemerschap. Het project combineert de bestaande methodieken en tools met kennis over ecosystemen en de dynamische aspecten van ecosystemen. Een ander voorstel gaat over het proces van democratisering en participatie bij bibliotheken. De rol van bibliotheken is de afgelopen twintig jaar veranderd, het zijn multifunctionele locaties geworden. Daar zouden we graag meer onderzoek naar doen, samen met ESC en met landen als Spanje, Frankrijk en Zuid-Afrika, die veel ervaring hebben met democratiseringsprocessen in het bibliotheekwezen.  

Overigens hoeft niet alles per se zo groot te zijn. Ik geloof in klein beginnen, want kleine interventies hebben vaak enorme impact.”

Dit interview verscheen eerder in het ESC magazine. Het volledige magazine vind je hier.  

17 maart 2024